Phạm vi toàn cầu Rugby_union

Người hâm mộ Nhật và Wales tại Cardiff, Wales

Rugby union xuất hiện sớm nhất tại Anh, quốc gia khai sinh ra môn thể thao này, và ba quốc gia Home Nations khác là Scotland, IrelandWales. Rugby union trở thành một môn thể thao quốc tế là nhờ sự truyền bá của những người thuộc Liên hiệp Anh sinh sống ở hải ngoại như quân nhân và du học sinh.

Câu lạc bộ rugby đầu tiên ở Pháp được các cư dân người Anh thành lập tại Le Havre vào năm 1872. Một năm sau, tại Argentina, người ta ghi chép lại trận đấu tiên: đội 'Banks' gặp đội 'City' tại Buenos Aires.[102]

Có ít nhất sáu nước đưa rugby union trở thành môn thể thao quốc gia: Fiji,[103] Gruzia,[104][105] New Zealand,[106] Samoa,[107] Tonga[108] và xứ Wales.[109]

Châu Đại Dương

Vào năm 1864, người ta thành lập một câu lạc bộ rugby club ở Sydney, New South Wales, Úc; mặc dù vậy nguồn thông tin khác cho biết rằng rugby được đưa vào New Zealand vào năm 1870 bởi Charles Monro, người chơi rugby khi còn là học sinh ở Christ's College, Finchley.[14]

Một số quốc đảo cũng đón nhận môn rugby. Rugby lần đầu xuất hiện ở Fiji khoảng năm 1884 với các cầu thủ là những binh sĩ người châu Âu và Fiji thuộc đơn vị cảnh sát người bản địa (Native Constabulary) tại Ba, đảo Viti Levu.[110][111] Vào năm 1924, Fiji gửi đội sang Samoa, quốc gia mà sau đó vào năm 1927 thành lập liên đoàn rugby quốc gia.[112] Cùng với Tonga, các nước khác cũng có liên đoàn rugby bao gồm Quần đảo Cook, Niue, Papua New GuineaQuần đảo Solomon.[113]

Bắc Mỹ và Caribe

Câu lạc bộ rugby Canada đầu tiên được thành lập ở Montréal vào năm 1868. Montréal là nước góp phần truyền bá rugby vào Hoa Kỳ khi đội Đại học McGill gặp một đội của Đại học Harvard vào năm 1874.[14][102]

Câu lạc bộ đầu tiên của Trinidad và Tobago là Northern RFC, được thành lập vào năm 1923. Cho tới năm 1927 cũng tồn tại một đội tuyển đại diện cho Trinidad và Tobago tuy nhiên do chuyến du đấu tới Guiana thuộc Anh vào năm 1933 bị hủy bỏ nên họ đổi địa điểm sang Barbados, đồng thời truyền bá rugby tới đây.[114][115] Các quốc gia Caribe khác cũng chơi rugby gồm Jamaica[116]Bermuda.[117]

Châu Âu

Đức gặp Bỉ

Sự phát triển của rugby union tại châu Âu (không tính các nước dự giải 6 Nations) không đồng đều. Trước đây, các đội Anh Quốc và Ireland thi đấu với các đội Úc, New Zealand, và Nam Phi, cũng như Pháp; trong khi đó phần còn lại của châu Âu sẽ thi đấu với nhau. Trong thời kỳ bị cô lập bởi các liên đoàn của Anh Quốc và Ireland thì Pháp trở thành đội tuyển hàng đầu châu Âu duy nhất thi đấu với các đội châu Âu khác; chủ yếu là Bỉ, Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha, România, Ba Lan, ÝTiệp Khắc.[97][118] Vào năm 1934, với sự trợ giúp của Liên đoàn rugby Pháp thì Liên đoàn rugby nghiệp dư quốc tế FIRA (Fédération Internationale de Rugby Amateur) được thành lập để tổ chức rugby union nằm ngoài sự quản lý của IRFB.[97] Các thành viên sáng lập gồm Ý, România, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Tiệp KhắcThụy Điển.

Các quốc gia châu Âu đáng chú ý khác là Nga, nơi có trận đấu chính thức được ghi chép lại là giữa Dinamo Moskva và Viện Giáo dục thể chất Moskva vào năm 1933.[119] Rugby union tại Bồ Đào Nha cũng khởi đầu trong giai đoạn giữa hai cuộc Thế chiến, trong đó đội tuyển quốc gia Bồ Đào Nha được thành lập năm 1922 còn giải vô địch quốc gia khởi đầu từ năm 1927.[120]

Vào năm 1999, FIRA đồng ý nhận sự đỡ đầu của IRB, đồng thời chuyển thành một cơ quan điều hành rugby châu Âu với tên mới là FIRA–AER (Fédération Internationale de Rugby Amateur – Association Européenne de Rugby; Liên đoàn rugby nghiệp dư quốc tế - Hiệp hội rugby châu Âu). Tên hiện tại của tổ chức này là Rugby Europe sau lần đổi tên năm 2014.

Nam Mỹ

Trận chung kết Torneo de la URBA năm 2007 giữa AlumniHindú.

Mặc dù Argentina là quốc gia có vị thế độc tôn trong môn rugby ở Nam Mỹ khi họ thành lập Liên đoàn rugby Argentina từ năm 1899,[121] tuy nhiên các quốc gia khác tại Nam Mỹ cũng có líchuwr rugby lâu đời. Rugby xuất hiện tại Brasil từ cuối thế kỷ 19, nhưng các trận đấu chỉ được tổ chức thường xuyên hơn kể từ năm 1926 khi São Paulo thắng Santos trong một trận đấu liên thành phố.[122] Trong khi đó phải qua nhiều nỗ lực thì Rugby union tại Uruguay mới có chỗ đứng, trong đó phải kể tới công lao của đội Montevideo Cricket Club; năm 1951 chứng kiến sự ra đời của giải vô địch quốc gia cũng bốn câu lạc bộ mới.[123] Các nước khác cũng có một liên đoàn rugby là Chile (1948),[124]Paraguay (1968).[125]

Châu Á

Nhiều quốc gia châu Á có truyền thống rugby với ảnh hưởng từ Đế quốc Anh. Ấn Độ chơi rugby từ đầu thập niên 1870, với đội Calcutta Football Club được thành lập năm 1873. Tuy nhiên sau khi một trung đoàn lục quân của Anh rời đi thì sức ảnh hưởng của rugby tại đây đã giảm đi đáng kể.[126] Vào năm 1878, Calcutta FC giải thể còn rugby tại Ấn Độ mất chỗ đứng.[127] Sri Lanka khẳng định họ thành lập liên đoàn từ năm 1878 (dù có ít bằng chứng chứng minh), và giành chức vô địch toàn Ấn Độ tại Madras năm 1920.[128] Trận đấu đầu tiên được ghi chép lại tại Malaysia là vào năm 1892, tuy nhiên phải tới năm 1922 khi HMS Malaya Cup ra đời thì rugby mới có chỗ đứng tại đây.[129]

Rugby union được truyền bá tới Nhật Bản vào năm 1899 bởi hai học sinh Cambridge: Tanaka GinnosukeEdward Bramwell Clarke.[130][131] Liên đoàn rugby Nhật Bản được thành lập năm 1926. Họ là chủ nhà của Giải vô địch rugby thế giới 2019[132] và nước đầu tiên không thuộc khối Thịnh vượng chung, Ireland và Pháp tổ chức sự kiện này. Các quốc gia đáng chú ý khác có thể kể tới như Singapore, Hàn Quốc, Trung QuốcPhilippines, trong khi cựu thuộc địa Anh là Hồng Kông lại được biết tới nhiều trong môn rugby bảy người, đặc biệt là giải Hong Kong Sevens tổ chức từ năm 1976.[133]

Rugby ở Trung Đông và vùng Vịnh có lịch sử kéo dài từ thập niên 1950 khi các đơn vị quân đội của Anh và Pháp đồn trú tại đây sau Thế chiến 2 đã tự mình thành lập các câu lạc bộ.[134] Khi binh lính này rút quân thì các đội bóng đó được duy trì hoạt động bởi các thanh niên lao động ở đây (phần lớn là người châu Âu). Liên đoàn rugby Oman được thành lập năm 1971.[135] Một năm sau tới lượt Bahrain thành lập liên đoàn, và tới năm 1975 thì giải Dubai Sevens, giải rugby lớn nhất vùng Vịnh, được ra đời. Rugby tuy vậy vẫn là môn thể thao thứ yếu vì tính tới năm 2011 thì Israel là quốc gia duy nhất của Trung Đông có mặt trên bảng xếp hạng của IRB.[136]

Bờ Biển Ngà trước trận đấu vòng loại World Cup 2011 với Zambia vào ngày 21 tháng 7 năm 2008

Châu Phi

Rugby được truyền bá tới Nam Phi vào năm 1875 bởi các binh lính Anh Quốc đóng quân tại Cape Town.[102] Vào giai đoạn cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, những người nhập cư và thực dân phương Tây đưa rugby tới khắp châu Phi. Tuy vậy những người thực dân thường chỉ cho người da trắng chơi rugby nên môn thể thao này bị người bản địa coi là môn thể thao thượng lưu.[137] Các quốc gia chơi rugby sớm nhất là Nam Phi và nước láng giềng Rhodesia (Zimbabwe ngày nay) với sự ra đời của Liên đoàn rugby Rhodesia vào năm 1895.[138]

Ngày nay có nhiều quốc gia châu Phi chơi rugby hơn. Vào đầu thế kỷ 21, các trận đấu quốc tế tại Madagascar có sự tham dự của trên 40.000 khán giả,[139] còn Namibia, quốc gia có lịch sử rugby từ năm 1915, đã lọt vào ít nhất bốn kỳ World Cup kể từ năm 1999.[140] Các quốc gia châu Phi từng xuất hiện trên bảng xếp hạng rugby thế giới là Bờ Biển Ngà, Kenya, UgandaZambia.[136] Nam Phi và Kenya còn là một trong 15 đội tuyển tham dự tất cả các mùa giải Sevens World Series.[141]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Rugby_union http://www.couriermail.com.au/sport/getting-a-kick... http://www.rugby.com.au/wallabies/News/NewsArticle... http://www.americanflagrugby.com/about-afr.php http://www.bbc.com/sport/0/rugby-union/34671255 http://bleacherreport.com/articles/119928-womans-r... http://bjsm.bmj.com/content/28/4/229.abstract http://edition.cnn.com/2009/SPORT/09/14/rugby.arge... http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/mag... http://www.coachingrugby.com/OpenPagesContent.do?r... http://www.ercrugby.com/eng/37_74.php